Fizik Tedavi Nedir?
Tanım, Yöntemler ve Endikasyonlar
5 min read
Fizik tedavi ya da fizyoterapi, yaralanma, hastalık, travma ya da yaşlılık gibi nedenlerle azalan/kaybolan fonksiyonel hareketleri geri kazandırma amaçlı yapılan; elektrik akımı, sıcak ya da soğuk uygulaması, egzersizler ve çeşitli uygulamalarla hastaların tedavi edilmesine verilen isimdir.
Fizik Tedavi Nedir?
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon, hastalıklar, kazalar, travmalar, ağrı ya da başka nedenlerle oluşan fonksiyon kayıpları veya yetersizliklerinin çok yönlü tedavi ve uygulamalarla giderilerek bireyin bağımsız olarak günlük yaşam aktivitelerini yapabilir hale getirilmesini amaçlayan bilim dalıdır. Her biri belli fizyolojik temellere dayanan fizik tedavi uygulamaları ağrının giderilmesinde, hareket sistemi fonksiyonları ile hastanın günlük yaşam aktivitesinin arttırılmasında ve yaşam kalitesinin yükseltilmesinde önemlidir.
Fizik tedavi kas-iskelet sistemindeki ağrı ve hareket kısıtlılğı gibi sorunların giderilmesi için uygulanan çeşitli yöntemleri içerir. Bel fıtığı, boyun fıtığı, eklem kireçlenmesi, tendon yırtıkları, ligament zorlanmaları, kas ağrıları ve zedelenmeleri, topuk dikeni en sık fizik tedavi uygulanan sorunlardan bazılarıdır.
Kırık, bağ kopması gibi nedenlerle ortopedik cerrahi geçirmiş kişiler de normal yaşamlarına dönebilmek için fizik tedavi programına alınır. Sinir sistemini etkileyen inme, travmatik beyin hasarı, serebral palsi, Parkinson, MS gibi rahatsızlıklarda da bireyin mümkün olan en iyi noktaya gelebilmesi için fizik tedavi ve rehabilitasyon uygulamaları oldukça önemlidir.
Fizik Tedavinin Amacı Nedir?
Fizik Tedavi, bir kişinin yaralanma, hastalık veya sakatlıktan önce sahip olduğu ağrısız ve rahat hareket edebildiği hayatı yeniden kazandırmayı amaçlar, genel sağlığı korumaya yönelik çalışmalar uygular.
Fizik Tedavide Hangi Yöntemler Kullanılır?
Fizyoterapistler, tedavi edilecek bölgede istedikleri etkiyi meydana getirmek için bazı terapötik (tedavi edici) ajanlardan faydalanırlar. Her hastalığın farklı bir prognozu ve patolojisi olduğundan fizyoterapist bilgi ve beceresini kullanarak tedavi için en uygun ajanı seçer ve uygular. Bu ajanların dokularda kan akımını artırmaktan, post-sinaptik inhibisyon ile ağrının blokajına kadar birçok fizyolojik etkisi vardır.
Yüzeyel ve derin sıcaklık ajanları
Soğuk ajanlar
Hidroterapi yöntemleri
Manipulatif tedavi yöntemleri (Manuel Terapi)
Elektroterapi ajanları
Kas ağrısı veya spazmları hafifletmek için uygulanan masaj terapileri
Fizik Tedavi Seansları Nasıl Gerçekleşir?
Danışanlar sağlık kurumuna başvurduğunda öncelikle detaylı bir değerlendirme yapılır, uzman şikayetlerinizi dinler, muayene eder, gerekirse çeşitli tetkikler ister. Şikayetinize yol açan durumları/disfonksiyonları belirler;
Hastalık öyküsü nedir?
Kişinin şikayetleri/semptomları nedir?
Hareket etmek ya da günlük yaşam aktiviteleri ne kadar yapılabiliyor?
Alınan cevaplar ışığında, kişilerin durum teşhisi yapılarak, bu duruma neden olan deformasyonların ya da bozuklukların belirlenmesi ve ardından bir terapi planının hazırlanması sağlanır.
Tüm bu soruların cevaplarından sonra kişilere özel tedavi programı oluşturulur. Hareket fonksiyonlarının daha iyi hale gelebilmesi için egzersiz programlarının yanı sıra manuel terapi gibi çeşitli yöntemlerden de yararlanılabilir.
Fizik Tedavi Ne İşe Yarar?
Fizik tedavi genel olarak hareket etmenizi kısıtlayan ve acı veren ağrıları hafifletmeyi ya da önlemeyi amaçlar ve hareket aralığınızı artırmaya yönelik programların uygulanmasını sağlar.
Fizik Tedavi Başlıca Hangi Durumlarda Uygulanır?
Fizik tedavi geniş bir hastalık yelpazesi için etkili bir terapi seçeneğidir. Kaybedilen hareketliliği geri kazanmak, kronik ağrı ve rahatsızlıklardan kurtulmak veya bilişsel işlevselliği geliştirmek için uygulanan fizik tedavi programları, aşağıdaki hastalıkların semptomlarının önlenmesinde başarılı ile yürütülmektedir.
-Kas, tendon ve sinir yaralanmaları, tendon ve sinir onarımı öncesi ve sonrası
-Boyun ve bel fıtığı gibi omurga rahatsızlıkları
-Spor yaralanmaları sonrası
-Menisküs, ön-arka çapraz bağ yaralanmaları; cerrahi öncesi ve sonrası
-Kalça ve diz protezi ameliyatları öncesi ve sonrası
-Kırık tedavileri sonrası
-Romatoid artrit, ankilozan spondilit, psöriatik artrit vb.. romatizmal hastalıklar
-Artrozlar (dejeneratif eklem hastalıkları)
-Osteoporoz
-Felç (Beyin damar hastalıkları, omurilik ayaralanmaları, brakial plexus yaralanmaları, Multipl skleroz, bell palsi (yüz felci) v.b.)
-Parkinson hastalığı
-Serebral palsi
-Lenfödem
-Yumuşak doku hastalıkları (Fibromiyalji, Miyofasial ağrı sendromu v.b.)
-Karpal tünel sendromu, sinir tuzaklanması, benzeri sinir sıkışmaları
Fizyoterapinin amaçları şu şekilde sıralanabilir;
· Spor yaralanmaları ve diğer travmalar sonrası günlük yaşama dönüşü hızlandırılması
· İnflamasyonun giderilmesi
· Ağrının azaltılması
· Gergin kasların gevşetilmesi
· Kan ve lenf dolaşımın olumlu yönde etkilenmesi
· Hareketin artırılması, kasların güçlendirilmesi ve denge koordinasyonun sağlanması gibi fonksiyonların yeniden kazanılması ya da iyileştirilmesi
· Hayat kalitesinin artırılması
· İlaç gereksinimlerinin azaltılması
Fizyoterapist kimdir?
Fizyoterapistler, üniversitelerin fizik tedavi ve rehabilitasyon veya fizyoterapi ve rehabilitasyon bölümlerinden 4 yıllık lisans eğitimi sonrasında mezun olan sağlık profesyonelleridir. Fizyoterapistler yaralanma, sakatlık veya diğer sağlık durumlarıyla ilgili anormal fiziksel fonksiyon ve işlevleri değerlendirerek gerekli terapi tekniklerini uygulamaya yetkin kişilerdir. Fizyoterapistler, bir kişinin hareket aralığını ve yaşam kalitesini iyileştirmeyi ve daha fazla yaralanma ve sakatlanmayı önlemeyi amaçlar.
Fizyoterapistler;
-Sağlıklı bireylerde kişilerin fiziksel aktivitelerini düzenlemek ve hareket kabiliyetlerini artırmak için bireye özel fiziksel aktivite ve egzersiz programlarını planlar ve uygular.
-Hastalık durumlarında ise ilgili uzman tabibin kendi uzmanlık alanları ile ilgili teşhisine ve tedavi için yönlendirmesine bağlı olarak hastaların hareket ve fiziksel fonksiyon bozukluklarının ortadan kaldırılması veya iyileştirilmesi amacıyla gerekli uygulamaları yapar.
Fizyoterapide tedavi süresi ne kadardır?
Fizyoterapi bireye özel bir tedavi planlaması gerektirir. Bu nedenle kişiden kişiye tedavi süresi ve seans sayıları farklılık gösterir. Günlük tedavi süresi 30 dk ile 60 dakika arasında değişebilmektedir. Tedavi planlamasına göre bu süre daha kısa veya uzun olabilir.









